Εργαστήριο: καλές πρακτικές

Εμφάνιση
id 185
Τίτλος Ταξιδεύοντας την ελληνική κουλτούρα στα σχολεία του Βελγίου
Ονοματεπώνυμο Βασίλης Μαστρογιαννόπουλος
Συνεδρία Νέες διδακτικές προτάσεις [εργαστήρια] [ 15:30]
Αίθουσα 638
Ημερομηνία Saturday, 13 Oct 2018
Περίληψη

Ονομάζομαι Βασίλης Μαστρογιαννόπουλος και είμαι 22 χρονών. Απόφοιτος της «Ελληνογαλλικής Σχολής - Άγιος Ιωσήφ (Saint Joseph)». Είμαι τεταρτοετής φοιτητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίσευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόκειται να πάρω το πτυχίο μου αυτό τον Ιούνιο. Κάτοχος πτυχίου πιάνου και ανώτερων θεωρητικών μουσικής (ειδικό αρμονίας και αντίστιξης), ενώ για πολλά χρόνια έχω φοιτήσει στα τμήματα κλασσικής και σύγχρονης μονωδίας, παραδοσιακών και σύγχρονων κρουστών οργάνων. Εργάζομαι ως δάσκαλος πιάνου σε ωδείο της Αθήνας και της επαρχίας, καθώς και σε νηπιαγωγείο της Αθήνας ως μουσικός σε παιδιά ηλικίας 4-6 χρόνων, έχοντας σημαντική εμπειρία στην εκπαίδευση μουσικών ομάδων και την διοργάνωση συναυλιών. Επιπροσθέτως, έχω παρακολουθήσει εκπαιδευτικά σεμινάρια και ημερίδες ποικίλης θεματολογίας, όπως σεμινάρια του μουσικοπαιδαγωγικού συστήματος Orff, το project στην εκπαίδευση, συμμετοχικές διδακτικές τεχνικές στην σύγχρονη εκπαίδευση και έλαβα μέρος ως kamishibai - storyteller (ιαπωνικός τρόπος διήγησης παραμυθιών) στο Yokoso Festival των Ιαπωνικών κήπων, στο Hasselt του Βελγίου. Είμαι κάτοχος πτυχίου proficiency στα αγγλικά, Sorbonne C1 στα γαλλικά, πτυχίου Rachtgraad 1 στα ολλάνδικά και φέτος δίνω το B1 πτυχίο στα γερμανικά. Επιπλέον, έχω συμμετέχει σε τρία ευρωπαϊκά προγράμματα: στο Model United Nation στο Λονδίνο στο Royal Russel School ως εικονικός πρέσβης του Μονακό, στο Erasmus + Youth in action στα Κανάρια Νησιά με θέμα: “Let’s stop exclusion” και στο Erasmus Studies στο πανεπιστήμιο University College Leuven - Limburg στο Hasselt του Βελγίου, στο ειδικά διαμορφωμένο για φοιτητές ανταλλαγής πρόγραμμα “Creos”. Τέλος, ολοκλήρωσα φέτος την υποχρεωτική πρακτική μου άσκηση διδάσκοντας στο 20ο Δημοτικό σχολείο Αθηνών στην Τρίτη δημοτικού.

Διάρκεια 45'
Τέχνη Μουσική
Βιογραφικό Σημείωμα

Τον Φεβρουάριο του 2017, εγώ και η αδερφή μου,κατόπιν επιλογής μας από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο οποίο σπουδάζαμε, πήγαμε ως φοιτητές Erasmus στο πανεπιστήμιο University College Leuven - Limburg,στο Hasselt του Βελγίου.Εκεί συμμετείχαμε στο ειδικό για φοιτητές Erasmus πρόγραμμα:”Creos”,του οποίου υπεύθυνη ήταν η εκπαιδευτικός Annita Boesmans και ο μουσικοπαιδαγωγός Jeroen Vanrussel.

         Στα πλαίσια του μαθήματος “Creative  project” ανέλαβα να υλοποιήσω μία πρακτική άσκηση, υπό τον θεματικό άξονα: «πως διδάσκουμε ένα τραγούδι». Ανέλαβα να διδάξω σε ένα βέλγικο σχολείο, σε παιδιά ηλικίας 10-12 χρονών, ένα τραγούδι. Ανέβασα τον πήχη της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος  αποφασίζοντας να διδάξω στα παιδιά ένα ελληνικό κομμάτι.

         Ο χρόνος που διέθετα για αυτή τη δραστηριότητα ήταν 40´. Το εγχείρημα αυτό από την αρχή φαινόταν ιδιαίτερα δύσκολο, καθότι τότε μιλούσα μόνο αγγλικά και γαλλικά, ενώ η μητρική γλώσσα των παιδιών ήταν τα ολλανδικά. Εξαίρεση αποτελούσαν ορισμένα παιδιά που ξέρανε βασικά αγγλικά. Επομένως η επικοινωνία μαζί τους ήτανε δύσκολη και επιτεύχθηκε μέσω κινήσεων, σημάτων και γενικότερα τη χρήση της «γλώσσας του σώματος».Τα περισσότερα παιδιά δεν είχαν καμία επαφή με την ελληνική γλώσσα και την προφορά της. Μόνο ορισμένα παιδιά είχε τύχει να παρακολουθήσουν κάποια μαθήματα αρχαίων ελληνικών.

         Έτσι ξεκίνησε το workshop.

         Το κομμάτι που επέλεξα να μάθουν τα παιδιά , ήταν το κομμάτι «Θαλασσογραφία» του Διονύση Σαββόπουλου.Το κομμάτι αυτό αναφέρεται σε ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του ελληνισμού μας, τη θάλασσα και τα ταξίδια. Ένα σχετικά μικρό σε διάρκεια κομμάτι, αλλά με ισχυρό παλμό που δείχνει κάτι από το ελληνικό ταπεραμέντο.

         Το workshop ήταν διάρκειας 40´ και άρχισε κάνοντας με τα παιδια παιχνίδια ρυθμού,τα οποία είχαν τρεις στόχους. Ο πρώτος ήταν να διασκεδάσουμε και να «σπάσουμε τον πάγο» μεταξύ μας. Ο δεύτερος να μάθουν να ανταποκρίνονται στις εντολές μου και κατά κύριο λόγο στις κινήσεις μου, αφού δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις λέξεις μου, τις οποίες δεν καταλάβαιναν. Ήταν σημαντικό να μάθουν να ανταποκρίνονται στασήματα μου, όπως σήματα ένδειξης παύσεων, εκκίνηση και ρύθμισης της έντασης. Σήματα που θα βοηθούσαν στην εκμάθηση του τραγουδιού.Ο δε τρίτος στόχος ήταν να αρχίσουν να νιώθουν τον εσωτερικό ρυθμό του τραγουδιού. Διότι, το χαρακτηριστικό στοιχείο αυτού  του τραγουδιού είναι ακριβώς αυτός ο εσωτερικός παλμός, ο ελληνικός αυτός παλμός που χαρακτηρίζει το κομμάτι. Επομένως,το βασικό ρυθμικό μοτίβο που χρησιμοποιήσα στα παιχνίδια, ταπρώτα 15´του workshop ήταν το ρυθμικό μοτίβο του κομματιού.

         Λαμβάνοντας υπόψιν ότι ένα τραγούδι αποτελείται από το ρυθμό, την μελωδία, και τους στίχους, επόμενο βήμα ήταν τα παιδιά να μάθουν να τραγουδάνε την μελωδία. Έτσι ξεκίνησα να τραγουδάω εγώ την μελωδία χρησιμοποιώντας φωνήματα, όπως: λαλαλα και παρουσιάζοντας το ως παιχνίδι, μάθαμε την μελωδία, η οποία σε γενικές γραμμές  είναι ιδιαίτερα εύκολη. «Εύκολη», βέβαια, για τα ελληνικά αυτιά, αλλά όχι και τόσο εύκολη για ένα παιδί από το Βέλγιο που δεν είχεξανά τέτοια ακούσματα. Το γεγονός όμως αυτό, τους τραβούσε την προσοχή και τα παιδιά ήταν συγκεντρωμένα στην όλη διαδικασία εκμάθησης του διαφορετικού για εκείνα τραγουδιού. Δεν άργησαν να μάθουν την μελωδία, χρησιμοποιώντας φωνήματα και συνηθίζοντας να ανταποκρίνονται στις κινήσεις μου. Σειρά είχαν οι στίχοι, το πιο δύσκολο βήμα της διαδικασίας.

 

Η εκμάθησης των ελληνικών στίχων έλαβε χώρα ως εξής:

          Μοίρασα ένα φυλλάδιο, στο οποίο είχα γραμμένους τους ελληνικούς στίχους, προκειμένου τα παιδία να έρθουν σε επαφή με  το ελληνικό αλφάβητο.Παράλληλα,στο ίδιο φύλλο ήταν γραμμένοιοι στίχοι, χρησιμοποιώντας όμως το λατινικό αλφάβητο. Ανάμεσα στους στίχους με το ελληνικό αλφάβητο και στους στίχους με το λατινικό αλφάβητο, υπήρχαν μικρά σκίτσα ανά στίχο, που ουσιαστικά απεικόνιζαν για ποιό πράγμα αναφέρεται ο κάθε στίχος.

Το τραγούδι είναι ως εξής:

 

«Να μας πάρεις μακρυά,

να μας πας στα πέρα μέρη,

 φύσα θάλασσα πλατιά,

φύσα αγέρι, φύσα αγέρι»

 

Επομένως, στο χαρτί απεικονιζόταν η θάλασσα, ο άνεμος, ένας ταξιδιώτης και λοιπά.

         Έτσι, ξεκινήσαμε όλοι να κάνουμε ανάγνωση τωνστίχων, που ήτανε γραμμένοιστο λατινικό αλφάβητο, διδάσκοντας τους παράλληλα την σωστή προφορά.

Όπως αποδείχτηκε, δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να μάθουν την ελληνική προφορά, καθότι είχα κάνει τέτοια επιλογή λατινικών γραμμάτων, η οποία απεικόνιζε ακριβώς την ελληνική προφορά. Επιπλέον, όντας το κομμάτι μικρό ως προς την έκταση, τους έδωσε την δυνατότητα να το μάθουν κατευθείαν απ´έξω.

          Επειδή τα παιδιά είχαν αρχίσει να κουράζονται, η όλη διαδικασία χρειαζόταν κάτι νέο. Για το λόγο αυτό εντάξαμε στο τραγούδι  μας και κινήσεις, οι οποίες, όπως εικόνες στην φωτοτυπία,αναδείκνυαν τη σημασία κάθε στίχου.

         Το τελικό στάδιο ήταν να τα δοκιμάσουμε όλα ταυτόχρονα.

         Άρχικά τραγούδησαν το κομμάτι μόνο στα ελληνικά χωρίς κινήσεις και παρότι το αποτέλεσμα ήταν καλό, δεν ήταν τόσο ιδιαίτερο. Όταν όμως εντάχθηκαν και οι κινήσεις το κομμάτι απέκτησε άλλο παλμό. Χρησιμοποιώντας διάφορες διδακτικές τεχνικές και τεχνικές προσέλκυσης του ενδιαφέροντος,κατάφερα τελικά τα παιδιά μέσα σε 40´ να μάθουν το κομμάτι και εντέλει να το τραγουδήσουν δυνατά, με σωστή προφορά και με τις κινήσεις που επεξηγούσαν κάθε στίχο.

Τα παιδιά ήταν ενθουσιασμένα, είχαν νιώσει κάτι από τον ελληνικό παλμό, την ελληνική κουλτούρα.Έφυγαν από το workshop με μια ωραία εντύπωση για τον ελληνικό πολιτισμό.

          Η είδηση αυτή, ότι τα παιδιά περάσανε καλά μαθαίνοντας αυτό το ελληνικό τραγούδι μεταφέρθηκε στα αυτιά των καθηγητών. Έτσι, από την επόμενη κιόλας μέρα, με ειδοποίησαν πως θα ήθελαν να διδάξουμε αυτό το τραγούδι σε όλο το σχολείο, προκειμένου να το παρουσιάσουν στην σχολική γιορτή τους στο τέλος της χρονιάς.

Στο δεύτερο εγχείρημα αυτο με βοήθησε η αδερφή μου, επίσης μουσικόπαιδαγωγός.Αφού χωρίσαμε τα παιδιά του σχολείου σε τμήματα των 20, κάναμε την ανωτέρω διαδικασία ανά ομάδα.Μέσα σε δύο μέρες ολόκληρο το σχολείο ήξερε το κομμάτι.Έτσι ξεκινήσαμε τις ομαδικές πρόβες.

         Μαζέψαμε όλα τα παιδιά σε μια μεγάλη αίθουσα και κάτσαμε όλοι σε έναν κύκλο, όπως ακριβώς αρμόζει σε μία ελληνική παρέα, που τα μέλη της ενώνουν τις φωνές και το πνεύμα τους προκειμένου να διασκεδάσουν και να εκτονωθούν. Όλο το σχολείο τραγουδούσε στα ελληνικά ένα κομμάτι-δείγματου ελληνικού πολιτισμού.

Ήταν πραγματικά συγκινητικό να βλέπεις παιδιά, τα οποία δεν είχαν μιλήσει ποτέ ελληνικά, που δεν είχαν επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα, αλλά είχαν ακούσει τόσα για αυτή, να τραγουδάνε στα ελληνικά. Όλα τα παιδιά, όπως φαίνεται και στο οπτικοακουστικό υλικό που διαθέτουμε, ήταν κατενθουσιασμένα και απολάμβαναν την διαδικασία. Ο στόχος έχει επιτευχθεί, τα παιδιά είχαν μάθει το τραγούδι και είχαν λατρέψει αυτό το δείγμα του ελληνικού πνεύματος.

         Πράγματι στην τελετή λήξης του σχολικού έτους και στη γιορτή που παρουσίασαν τα παιδιά στους γονείς τους, τραγούδησαν αυτό το κομμάτι δίνοντάς του εξαιρετική σημασία και θέση στην γιορτή τους.

          Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία, που θα ήθελα να μοιραστώ με άλλο κόσμο, αναδυκνύοντας το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού,την δύναμη της μουσικής και του τραγουδιού στην γεφύρωση γλωσσών, χωρών και κόσμων.