Ο Matisse ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες του εικοστού αιώνα, του οποίου οι  καινοτομίες επηρέασαν και τις επόμενες γενιές. Ίσως να είναι και ο καλλιτέχνης που έδωσε τις ρίζες του στην λεγόμενη ποπ αρτ του Warhol και στη μοντέρνα τέχνη που ακολούθησε. Ένας καλλιτέχνης που έδειξε ιδιαίτερη αδυναμία στο ανθρώπινο σώμα και ειδικότερα της γυναικείας φιγούρας. Πρόσθεσε το φως και τη δύναμη στο χρώμα και  δημιούργησε τη δική του εικαστική γλώσσα με στοιχεία που με γοητεύουν ως καλλιτέχνη.Μας δίνει ως άνθρωπος και ένα μάθημα και για τη δύναμη ψυχής  που μπορεί ή οφείλει  να βρίσκει ο καθένας μας  μπροστά σε όλα τα εμπόδια που θα συναντήσει…

Παιδαγωγικά το έργο του προσεγγίζετε από πολλές πλευρές διότι ασχολήθηκε με πάρα πολλά είδη, τα χρώματα του  είναι ζωηρά και τα παιδιά τα λατρεύουνε. Τα  θέματα του μπορούν να συνδυαστούν και διαθεματικά με άλλα γνωστικά μαθήματα σε μεγαλύτερες τάξεις. Στόχοι του εργαστηρίου ήταν η αντίληψη του κενού και του γεμάτου χώρου μέσα από την χαρτοκοπτική τεχνική με αφορμή τα κολλάζ του Matisse.Ειδικότερα δια μέσω των  διαδρομών της χαρτοκοπτικής οι συμμετέχοντες, εκτός από κινητικές δεξιότητες, αναγνωρίζουν και άλλα δομικά στοιχεία όπως η γραμμή, η φόρμα, το σχήμα κτλ. και καταλήγουμε στα Νόταν.

Διδακτική μέθοδος: Η μέθοδος διδασκαλίας ήταν ομαδοσυνεργατική και μαθητοκεντρική. Ο μαθητής γίνεται ερευνητής και δημιουργός. Ο καθηγητής είχει ρόλο συμβουλευτικό και  καθοδηγητή όπου χρειαζότανε.

Διδακτικοί βασικοί στόχοι του εργαστηρίου

Α) η αντίληψη του κενού και του γεμάτου χώρου μέσα από την χαρτοκοπτική τεχνική με αφορμή τα κολλάζ του Μatisse.

Β) Η εξάσκηση και η κατανόηση των γεωμετρικών και συμμετρικών  απεικόνισεων των σχεδίων-σχημάτων-γραμμάτων.

Ειδικότερα δια μέσω των  διαδρομών της χαρτοκοπτικής οι συμμετέχοντες, εκτός από κινητικές δεξιότητες, θα αναγνωρίσουν και άλλα δομικά στοιχεία όπως η γραμμή, η φόρμα, το σχήμα κτλ. Μέσα από τα κοψίματα αναγνωρίζονται τα κενά και τα γεμάτα σύνολα τα οποία θα μας δώσουν νέες, κενές και γεμάτες φόρμες που θα γίνουν αφορμές για άλλες εργασίες μέχρι και τα Ιαπωνικά Νόταν.

Οι δραστηριότητες του εργαστηρίου ήτανε δύο έτσι ώστε από πιο αφηρημένα σχέδια να καταλήξουμε σε οργανωμένα σύνολα συμμετρίας.

Επιμέρους διδακτικοί στόχοι:

Α) η αύξηση του ενδιαφέροντος των συμμετεχόντων για εφαρμογές διδασκαλίας μέσω του ψαλιδιού

Β) η συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων για πιο σύνθετες ιδέες

Εάν υπάρχει το κατάλληλο ερέθισμα, αυξάνεται το ενδιαφέρον για τα απλά υλικά όπως το ψαλίδι, η κόλλα και το χαρτί που παρόλο που μπορεί να είναι κοινά και απλά μπορούν να δημιουργήσουν συνθέσεις πολύ ενδιαφέρουσες με νέες κάθε φορά προτάσεις.

Σενάριο Διδασκαλίας:

Μετά από μια πρώτη αναφορά του έργου του Μatisse και ειδικότερα για το πώς κατέληξε από την ζωγραφική στην τεχνική του κολάζ με κάποιες εικόνες χαρακτηριστικών του έργων, οι συμμετέχοντες θα προχωρήσουν και βιωματικά στην δημιουργία.

Σε δεύτερο επίπεδο ακολούθησε μια πιο σύνθετη δραστηριότητα με τα Νότανς με σκοπό την δημιουργία γεωμετρικών και συμμετρικών σχεδίων.

Απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή: δόθηκαν κάποιες φωτοτυπίες με έργα κολάζ του Matisse αλλά και έργα εμπνευσμένα από τα Ιαπωνικά Νόταν. Χρειάστηκαν επίσης μολύβια, σβήστρες, κοπίδια, ψαλίδια, κόλλες στικ, χρωματιστά χαρτόνια Α4, χρωματιστά χαρτιά γλασέ Α4 και λευκά χαρτιά Α4.

1^η φάση

15΄εισαγωγή στον καλλιτέχνη Matisse.

Το πιο γοητευτικό χαρακτηριστικό του Matisse είναι το γεγονός ότι έβλεπε την τέχνη ως κομμάτι της ζωής, ή μάλλον, ως έναν τρόπο να κάνει τη ζωή καλύτερη. «Πρώτος φωβιστής, ηγετική μορφή του κινήματος και λόγω ποιότητας της ζωγραφικής του και λόγω ηλικίας είναι ο Matisse, ο οποίος ωστόσο ποτέ δεν επιχείρησε να δημιουργήσει σχολή. Δεν τον ενδιαφέρουν τόσο τα αντικείμενα αλλά η αίσθηση που αυτά προκαλούν, όχι τόσο στο μάτι αλλά στην ψυχή.» ο Matisse επεδίωξε να γεννούν οι πίνακες του το φως (Χαραλαμπίδης, 1990). Από το 1941, 71 ετών καθηλωμένος στο κρεβάτι ή σε αναπηρικό καροτσάκι, ήταν δύσκολο να συνεχίσει να ζωγραφίζει με τον παραδοσιακό τρόπο και επαναπροσδιόρισε την τέχνη του δημιουργώντας  πλέον τα gouaches découpées, με την τεχνοτροπία της χαρτοκοπτικής, ζωγραφική με ψαλίδι. Έκοβε χαρτιά τα οποία οι μαθητές του είχαν βάψει σε έντονα χρώματα γκουας και τα καρφίτσωνε στου τοίχους του ατελιέ του (Fourcade, 1999). Eνσωματώνουν τόσες διαφορετικές μορφές τέχνης ταυτόχρονα: γλυπτική, σχέδιο, ζωγραφική, ακόμα και το πολύ μεταγενέστερο χρονικά installation.

2η φάση

Xαρτοκοπτική.

Με αφορμή λοιπόν τον καλλιτέχνη Matisse, αναπτύχθηκε η θεματική της χαρτοκοπτικής.Συζητήθηκε η χρησιμοποιήση του ψαλιδιού στην εκπαίδευση και η χρήση του. Σε μια πρώτη φάση αναλύθηκε η εισαγωγή των δύο τεχνικών που θα ακολουθήσουν μέσα από μια φωτοτυπία με έργα των δύο τεχνοτροπιών που θα χρησιμοποιηθούν  η οποίαδόθηκε σε όσους το παρακολούθησαν.  Αφού κατανοήθηκε με τις κατάλληλες οδηγίες το θέμα περάσαμε στο δημιουργικό κομμάτι και η πορεία του εργαστηρίου έφερε πολύ ωραία συνεργασία και αποτελέσματα που εξέπληξαν και τους δημιουργούς τους.

Μέσα από τις οδηγίες κατανοήθηκαν τα κενά και τα γεμάτα σχήματα και εξελίχθηκαν σε μικρά έργα τέχνης. Ο πόλεμος, η Κατοχή ακόμη και η ασθένεια του δεν τον επηρέασαν καθόλου στο να συνεχίσει, αντλώντας δύναμη από την καλλιτεχνική του δραστηριότητα και από την όρεξη του για τη ζωή. Επέλεξα να ασχοληθώ με την τεχνική της χαρτοκοπτικής και με το ψαλίδι με τον Matisse όχι μόνο για την ποιότητα του ως καλλιτέχνη αλλά και ως άνθρωπο από  την πορεία της ζωής του και την δύναμη που πρέπει να αντλούμε μέσα από την τέχνη!

Αναλυτικότερα οι οδηγίες:

1^η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: Σχέδιο matisse. Αρχικά οι συμμετέχοντες του σεμιναρίου ενημερώθηκαν για τα κολλάζ του Matisse και τη ζωή του και την ανάγκη της εμψύχωσης των μαθητών για εξάσκηση της δεξιότητας του ψαλιδιού. Μετά από ενδεικτικές φωτογραφίες αντιπροσωπευτικών έργων ξεκίνησαν να σχεδιάσουν αφηρημένα σχέδια σε χαρτιά λευκά ή γλασέ χαρτιά. Στη συνέχεια με το ψαλίδι ενθαρρύνθηκαν να τα κόψουν αλλά και να κόψουνε απευθείας καινούργια σχέδια  χωρίς προηγούμενο σχεδιασμό και να τα κολλήσουνε σε νέα χαρτιά δημιουργώντας συνθέσεις εκ νέου με κύριο υλικό το χαρτί. Ο τρόπος που κόβονται τα χαρτιά και τοποθετούνται στο χαρτί μπορούν να δώσουν αφορμή για ερμηνείες συμμετρίας αλλά και πιο αφηρημένες έννοιες. Τα θέματα των σχημάτων ήταν είτε ελεύθερα είτε γεωμετρικά και παρουσιάστηκαν με μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων. Οι συμμετέχοντες εξασκήθηκαν στην χαρτοκοπτική προσπάθησαν και έκοψαν καθώς και συνέθεσαν με τη φαντασία τους νέες φόρμες, νέες δομές και νέα σχήματα δίνοντας τίτλους στα έργα τους. Έτσι ο αρχικός στόχος είχε επιτελεσθεί και η ευχαρίστηση υπήρχε στα πρόσωπα και στη διάθεση των συμμετεχόντων.

Ενδεικτικές φωτογραφίες από έργα  του Matisse

εικ1

εικ2

2^η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: Σχέδιο Notan

Notan: μια ιαπωνική λέξη που περιγράφει την οπτική αλληλεπίδραση μεταξύ σκοτεινών- αρνητικών σχημάτων  και φωτεινών-θετικών σχημάτων. Στο δεύτερο κολάζ δημιουργήθηκαν συνθέσεις στις οποίες οι θετικοί και οι αρνητικοί χώροι ανατρέπονται. Έγινε προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί είτε συμμετρική είτε ασύμμετρη ισορροπία για τη δημιουργία του σχεδίου. Οι συμμετέχοντες επέλεξαν αρχικά ένα έγχρωμο χαρτί για το έργο τους, το έκοψαν τετράγωνο 9 x 9. Το τετράγωνο έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν πιο τέλειο, καθώς οι ανώμαλες πλευρές ή οι γωνίες θα χαλάσουν την άσκηση. Έπειτα σχεδιάστηκαν τα σχέδιά από τις άκρες προς το κέντρο του τετραγώνου για να σκεφτούν καλύτερα τα σχέδια ως σχήματα. Έπειτα  τα κόψανε και  από τις 4 πλευρές του τετραγώνου. Δεν έπρεπε να κοπούν οι γωνίες ούτε να περάσουν από το κέντρο του χαρτιού τα σχέδια. Ξεκίνησαν να ψαλιδίζουν τα σχήματα με προσοχή ώστε να μην χαθούνε τα κομμάτια. Τα κομμένα σχήματα τοποθετιόντουσαν στο φόντο είτε ευθεία είτε διαγώνια. Κολλιούνται γύρω από την εικόνα σαν να καθρεφτίζουν το σχήμα  από όπου κόπηκε. Η βασική ιδέα ήταν να κοπεί το κομμάτι, να ανασηκωθεί έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει τον χώρο αποκοπής. Η σύνθεση κολλήθηκε πάνω σε νέο χαρτί 18 x 24.

Ενδεικτικά έργα από Νόταν

εικ3

Αποτελέσματα:

Οι συμμετέχοντας κατανόησαν την τεχνική του κολλάζ. Ενθαρύνθηκαν και δημιούργησαν πολύπλοκες συνθέσεις, κατανόησαν τα Νόταν και ενδιαφέρθηκαν πάρα πολύ να τα χρησιμοποιήσουν εκπαιδευτικά στην πράξη. Υπήρξε ένα θετικό κλίμα, έμπνευσης και δημιουργίας, συνεργασίας και αναζήτησης.

Στην αρχή της σκέψης μου για τη συμμετοχή μου με το  εργαστήριο αυτό ήμουν λίγο επιφυλακτική. Σκεφτόμουνα κατά πόσο θα μπορέσω να μεταδώσω μέσα σε μία πρώτη επαφή με ενήλικους συμμετέχοντες και εντός 90’ την αξία του ψαλιδιού ως σημαντικό εργαλείο στην εκπαίδευση. Είχα κάποιες επιφυλάξεις στο κατά πόσο οι συμμετέχοντες θα θεωρούσαν την χαρτοκοπτική σύνθετη, άκρως δημιουργική και όχι κάτι παιδικό και συνηθισμένο. Παρόλο που το εργαστήριο ήταν για 15 άτομα συμμετείχαν πάνω από 25. Αυτό αμέσως μου έδωσε μια χαρά πως ίσως οι αρνητικές σκέψεις μου ήταν λανθασμένες και πως τελικά υπήρχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον από αυτό που προσδοκούσα. Πράγματι η συμμετοχή τους και η διάθεση να παρακολουθήσουν και να μοιραστούν τις ιδέες τους, έφεραν ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα. Οι ιδέες τους ήταν αμέτρητες όχι μόνο ως δημιουργία  με το χαρτί τους αλλά και με τους τρόπους συμβολής των ασκήσεων σε διάφορα γνωστικά επίπεδα όπως μαθηματικά, γραμματική, ακόμα και στην ειδική αγωγή. Νιώθω ότι μετέφερα όχι μόνο τις γνώσεις μου αλλά πήρα και εγώ νέες και αυτό νομίζω είναι το πιο σημαντικό. Η δύναμη που έχει η τέχνη συνεχώς να σε εκπλήσσει!

1. Εικ1.http://politis.com.cy/article/i-oasi-tou-matis#&gid=1&pid=1 (πρόσβαση 9/1/2019)
2. Εικ2.http://www.diakonima.gr/wp-content/uploads/2014/12/main_Le-Cheval-lecuyere-et-le-Clown-The-Horse-the-Rider-and-the-Clown.jpg (πρόσβαση 9/1/2019)
3. Εικ3.http://artwithjabs.blogspot.com/2012/11/6th-grade-notan-collage.html (πρόσβαση 9/1/2019)
4. D.Fourcade,  Henri Matisse, Ecrits et propos sur l’art, μετ Μ.Καρρά, Νεφέλη, Αθήνα, 1999
5. Α.Χαραλαμπίδης, Η τέχνη του εικοστού αιώνα, τόμος 1, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1990.

2015-2017: Κάτοχος Μεταπτυχιακού τίτλου στο ΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής-Αισθητική Αγωγή Θεωρία και Δράσεις» του τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής Α.Π.Θ.

με βαθμό «Άριστα»

Διπλωματική εργασία: «Η Τέχνη και ο Πολιτισμός ως εργαλεία σύνδεσης των μαθημάτων στην Εκπαίδευση».

1999-2004: Κάτοχος Πτυχίου. της σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ, του τμήματος Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών

Κατεύθυνση Ζωγραφικής, 5^ο εργαστήριο ζωγραφικής Γ. Γκολφίνου.

Με βαθμό «Λίαν Καλώς»

Παρακολούθηση μαθήματος επιλογής 2001-2002: Σκηνογραφία-Ενδυματολογία με την Καθ.  Ι. Μανωλεδάκη στο  τμήμα Θεάτρου  Α.Π.Θ.

  1997: Απόφοιτη του 14^ου Γενικού Λυκείου Θεσσαλονίκης.

Με βαθμό «Πολύ καλά»

Μόνιμη Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΠΕ08  (Α.Σ.Ε.Π. 2006, ΦΕΚ681/31-8-2007).                                           

Δασκάλα Ζωγραφικής στο τμήμα ενηλίκων και στο παιδικό τμήμα του Βαφοπουλείου Πνευματικού κέντρου Θεσσαλονίκης.        

Εκπαιδεύτρια στο Ιδιωτικό ΙΕΚ ΑΚΜΗ Θεσσαλονίκης στο εργαστηριακό μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου στην ειδικότητα της Γραφιστικής.           

Εκπαιδεύτρια στο 2^οΙΕΚ Θεσσαλονίκης.                        

• Στο εργαστηριακό μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου, στην ειδικότητα Ενδυματολογίας & Σχεδίασης Μόδας.
• Στο εβδομαδιαίο σεμινάριο Καλλιτεχνικής Παιδείας του μαθήματος των Εικαστικών Τεχνών στην ειδικότητα της Προσχολικής Αγωγής.
• Στο εργαστηριακό μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου, στην ειδικότητα Ενδυματολογίας & Σχεδίασης Μόδας

Ωρομίσθια εκπαιδευτικός Καλλιτεχνικών Μαθημάτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.                                                      

• . Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία της Δ/νσης Α/θμμιας Κιλκίς.
• Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία της Δ/νσης Α/θμιας Δ. Θεσσαλονίκης.

Δασκάλα ζωγραφικής στα  τμήματα του Δήμου Τριανδρίας.

Εκπαιδεύτρια στο Πολιτιστικό ΙΕΚ Θεσσαλονίκης στο θεωρητικό μάθημα Ελεύθερου Σχεδίου στην ειδικότητα του Χειροποίητου Κοσμήματος.                                                                                    

Εκπαιδεύτρια στο ΙΕΚ Τριανδρίας, στο μάθημα Πρακτική Χρώματος στους Τεχνικούς Διακόσμησης. Καθηγήτρια σχεδίου και ζωγραφικής, στο τμήμα προετοιμασίας για την εισαγωγή στις Ανώτατες Σχολές Καλών Τεχνών, στο εργαστήριο ελευθέρων σπουδών Αρχιτεκτονικής και Καλών Τεχνών “το εργαστήρι”. 

Ξένες Γλώσσες: Αγγικά και Γαλλικά, Η/Υ

Δημοσιεύσεις: 2018: Πρακτικά του 5ου Συνεδρίου: Νέος Παιδαγωγός / Ίδρυμα Ευγενίδου Αθήνα, 28 και 29 Απριλίου 2018. http://users.sch.gr/synedrio/praktika.html Σελ. 3080, 5o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Κεντρικής Μακεδονίας, «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη Διδακτική Πράξη»"Τεχνολογίες, Τέχνες & Πολιτισμός στην Εκπαίδευση". 27,28 και 29 Απριλίου2018, Εύοσμος Θεσσαλονίκη. https://5syn-thess2018.ekped.gr/2018progr/index.html. 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: Αναζητώντας την καινοτομία, την τέχνη, τη δημιουργικότητα» http://ekedisyconference.weebly.com/pirhoomicrongammarhoalphamumualpha.html

Εκθέσεις-Σεμινάρια: πολλές ομαδικές συμμετοχές σε εκθέσεις ζωγραφικής και σε ημερίδες και συνέδρια.