Η ταινία μικρού μήκους "Μήδεια" ήταν το αποτέλεσμα μιας εκπαιδευτικής πρότασης που στόχο είχε την εισαγωγή της Αρχαίας Τραγωδίας στο Δημοτικό.Το πρώτο πράγμα που σκέφτεται κανείς σε σχέση με τη "Μήδεια" είναι η σκηνή της παιδοκτονίας και πως θα μπορούσε να μεταφέρει κανείς κάτι τόσο σκληρό και αποκρουστικό στο κόσμο των παιδιών, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις για τις ευαίσθητες παιδικές ψυχές. Για να το καταφέρει αυτό η εισηγήτρια προσέγγισε διακειμενικά το έργο του Ευριπίδη μεταγράφοντας το σε ένα σενάριο προσαρμοσμένο στις νοητικές και ψυχικές δυνατότητες των παιδιών του Δημοτικού. Το έργο μετακινήθηκε από το "αλλού-άλλοτε" στο "εδώ-τώρα" αλλά και από τον κόσμο των ενηλίκων στον κόσμο των παιδιών. Μέσα σε μια μικρότερη κλίμακα όλα είναι πιο ανώδυνα χωρίς  όμως να χάνουν την τραγική τους υπόσταση:

Ο έλληνας Ιάσονας και η "ξένη" Μήδεια είναι συμμαθητές. Αναπτύσσουν μια όμορφη φιλία και φυτεύουν μαζί δυο πανέμορφα τριαντάφυλλα. Όμως ο Ιάσονας κάποια στιγμή προδίδει τη φιλία του και καταπατά τους όρκους που έχει δώσει. Η Μήδεια θα "εξοριστεί " από το σχολείο λόγω κακής διαγωγής. Πριν "εξοριστεί" εκδικείται την αντίζηλό της Γλαύκη, κάνοντας της δώρο ένα μαντήλι  που έχει ποτίσει με μαγικά ξόρκια ενώ εκδικείται σκληρά τον Ιάσονα  με τον "φόνο" των αγαπημένων τους λουλουδιών.

Βασικός στόχος αυτής της δράσης υπήρξε η εφαρμογή μιας εναλλακτικής εκπαιδευτικής  πρότασης για τη εισαγωγή στοιχείων της Αρχαίας Τραγωδίας σε παιδιά του Δημοτικού. Σύμφωνα με το σκεπτικό της εισηγήτριας υπάρχει ένα σημαντικό κενό στη Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση όσον αφορά στο Αρχαίο Δράμα Αλλά ακόμα και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση το αρχαίο θέατρο εισάγεται κυρίως ως φιλολογικό κείμενο.

Επιλέγοντας ένα έργο  που ανήκει στη λίστα των "απαγορευμένων", τη Μήδεια του Ευριπίδη, η εισηγήτρια θέλησε να δείξει ότι με την κατάλληλη προσέγγιση το έργο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο για την καλλιέργεια του στοχασμού και της ενσυναισθητικής οξυδέρκειας. Η δράση στοχεύει στη "μετασχηματίζουσα" μάθηση, στη μάθηση που ενεργοποιεί τον μαθητή, σε σωματικό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο και σε βάθος χρόνου στόχο έχει να "μετασχηματίσει" την προσωπικότητά του και να τροποποιήσει  προβληματικά ή αρνητικά πεδία αναφοράς. Η μετακειμενική προσέγγιση του έργου, ενεργοποίησε  τη λειτουργία της "ταύτισης" των μικρών μαθητών  με τους ήρωες του δραματικού σεναρίου και τους έφερε σε επαφή με την έννοια του τραγικού στο εδώ και τώρα.

Για την υλοποίηση της ταινίας ήταν αναγκαία:

• Μια ψηφιακή κάμερα (δύο κάμερες θα ήταν το ιδανικό)
• Ένας ψηφιακός καταγραφέας (για τα voice overs)
• Ένας υπολογιστής
• Προγράμματα (software) επεξεργασίας εικόνας και ήχου καθώς και μοντάζ

Για την υλοποίηση του εργαστηρίου χρειάστηκε:

• ένας υπολογιστής
• βιντεοπροβολέας
• ηχεία
• αίθουσα προβολής της ταινίας όπου να υπάρχει η δυνατότητα της συσκότησης.

Σύντομη εισήγηση περίπου 20΄  :

• Η Μήδεια του Ευριπίδη: Ανάλυση του έργου: πολιτική, κοινωνική, ψυχολογική διάσταση του Ευριπίδειου δράματος.
• Εκπαιδευτική διάσταση του έργου
• Διακειμενικότητα και σύγχρονη πρόσληψη του "τραγικού". 
• Μετακειμενική προσέγγιση: Ο άξονας πάνω στον οποίο εργάστηκε η εκπαιδευτικός  για τη δημιουργία του μετακειμένου     
• Εκπαιδευτική παρέμβαση: δημιουργία ταινίας μικρού μήκους με πρωταγωνιστές μαθητές της Δ τάξης.
• Τα στάδια υλοποίησης
• Η διάχυση του εκπαιδευτικού υλικού.

Προβολή της ταινίας «Μήδεια» διάρκεια περίπου 15’

Ανοιχτή Συζήτηση /Εργαστήριο  περίπου 10':

• Ανοιχτή συζήτηση  με τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου
• Απορίες-διευκρινήσεις
• Το  τεχνικό μέρος της ταινίας 
• Απολογισμός της δράσης. Εντυπώσεις.                                                                                                                                         

Στο αρχικό σχεδιασμό του εργαστηρίου υπήρχε προγραμματισμένη βιωματική δράση (ο δρόμος της συνείδησης) την  οποία δεν προλάβαμε να υλοποιήσουμε στον προκαθορισμένο χρόνο

Η συμμετοχή μου σ' ένα τόσο σημαντικό συνέδριο για τις Τέχνες στο Σχολείο, με γέμισε μεγάλη χαρά. Στον χώρο που πριν κάποιες δεκαετίες υπήρξα φοιτήτρια τώρα κλήθηκα να παρουσιάσω τη δουλειά μου. Πάνω απ΄όλα λοιπόν υπήρξε μια συναισθηματική εμπειρία. Το εργαστήριο παρουσίαστηκε το πρωί της τελευταίας ημέρας του συνεδρίου (το Σάββατο) και υπήρχε μια ανησυχία μήπως δεν καταφέρει να το παρακολουθήσει ο κόσμος. Πρώτο θετικό στοιχείο υπήρξε οτι η αίθουσα ήταν γεμάτη .Το κοινό αποτελούνταν κυρίως από εκπαιδευτικούς, ανθρώπους που αγαπούν το θέατρο, δηλαδή  ένα κοινό απαιτητικό. Ενώ αρχικά είχα προγραμματίσει μια 15λεπτη εισήγηση, πριν την προβολή της ταινίας, διαπίστωσα ότι ο χρόνος ήταν πολύ περιοριστικός , περισσότερο απ' όσο είχα αρχικά φανταστεί. Η εισήγηση διήρκησε τουλάχιστον 20 λεπτά ίσως και παραπάνω και το θετικό είναι ότι ο κόσμος την παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον. Κατά τη διάρκεια της προβολής της ταινίας υπήρχαν ιδανικές συνθήκες , δεν παρουσιάστηκαν προβλήματα με τη συνδεσιμότητα (είχα ελέγξει το εξοπλισμό μου μια ώρα πριν την παρουσιάση)  δεν υπήρχαν προβλήματα εικόνας ή ήχου. Σημαντικό στοιχείο υπήρξε η εντονη συναισθηματική εμπλοκή του κοινού στην ταινία. Μετά την προβολή έπρεπε οι ερωτήσεις να γίνουν σύντομα γιατί ήδη ήμασταν πολύ κοντά στην εκπνοή του χρόνου. Δεν υπήρχε ο χρόνος για βιωματική δράση. Αν ήθελα να συμπεριλάβω και ένα βιωματικό μέρος τότε σίγουρα θα έπρεπε να επιλέξω εργαστήριο 90 λεπτών  Ωστόσο ακόμα και αυτή η σύντομη παρουσίαση ήταν θετική γιατί το κοινό μπορούσε να ακολουθήσει όλη τη διαδικασία χωίς να κουραστεί ή να χάσει το ενδιαφέρον του.

Η εμπειρία μου ως εισηγήτρια στο συνέδριο είναι πολύ θετική και θα ήθελα πολύ να συμμετέχω και στο μέλλον.

1. Σ.Κατούντα, " Από τη μητρική αγάπη στην παιδοκτονία", Σύγκριση, 18 (2017), σ.125-148. 
2. G.Bolton,"Changes in thinking about Drama in Education. At Theory into Practice", Educating through Drama Vol.24, No.23 (summer 1985),  σ.151-157
3. D.Goleman, Η Συναισθηματική Νοημοσύνη, μτφ. Παπασταύρου, Νέστορος & Ξενάκη (Επιμ.),  Πεδίο, Αθήνα,2011.
4. Θ.Γραμματάς, Διακειμενικότητα και διακειμενική σύνθεση,  http://theodoregrammatas.com (ημερ.πρόσβασης 13 Αυγούστου 2018)
5. J.Mezirow, "Μια επισκόπηση της μετασχηματίζουσας μάθησης",  K.Illeris (Επιμ.), Σύγχρονες Θεωρίες της Μάθησης Μεταίχμιο, Αθήνα, 2009, σ. 126-143.
6. S.Syropoulos, "The Invention and Use of the Infanticide Motif in Euripides’ Medea",  Πλάτων,  Περιοδικό της Εταιρίας Ελλήνων Φιλολόγων, 52 (2001), σ. 126-138

Η Σοφία Κουτσάκη γεννήθηκε στη Ρόδο. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του Τμήματος Μουσικού Θεάτρου της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής του  Λονδίνου (R.A.M.)  Επί του παρόντος είναι μεταπτυχιακή  φοιτήρια σε επίπεδο διπλωματικής στο  μεταπτυχιακό πρόγραμμα “Το Θέατρο  ως κοινωνικός και πολιτικός  θεσμός κατά την Αρχαιότητα στη Μεσόγειο” του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου . Επαγγελματικά έχει  εργαστεί ως ηθοποιός και τραγουδίστρια στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Έχει συνεργαστεί με μουσικούς διεθνούς φήμης όπως ο Ravi Shankar και Michael Kamen. Από το 2012 ζει και εργάζεται στη Ρόδο ως καθηγήτρια θεατρικής αγωγής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ενώ εξακολουθεί να συμμετέχει στα καλλιτεχνικά και πολιτιστικά δρώμενα του τόπου της.