Εργαστήριο: καλές πρακτικές

Εμφάνιση
id 22
Τίτλος Το θέατρο ως αφύπνιση στα πλαίσια οργανισμού μέριμνας και προστασίας του παιδιού
Ονοματεπώνυμο Μοσχούλα Κύρη
Συνεδρία Το θέατρο στις κοινωνικές δομές αλληλεγγύης [εργαστήρια] [ 12:00]
Αίθουσα 638
Ημερομηνία Friday, 12 Oct 2018
Περίληψη

Τί σημαίνει θέατρο για τα παιδιά ενός οργανισμού μέριμνας και προστασίας; Πώς επιδρά το θεατρικό παιχνίδι στην καθημερινότητά τους; Πόσο καταλυτικά λειτουργεί η τέχνη του θεάτρου στις σχέσεις μεταξύ των ίδιων των παιδιών; Σε τί βαθμό επηρεάζει η διαπολιτισμικότητα στη δημιουργική συνεργασία μεταξύ τους;  Πώς αισθάνονται απέναντι στο δάσκαλο; Πώς αντιδρούν στο χειροκρότημα έπειτα από μια συμμετοχική και δημιουργική κατάσταση; Πόσο ανάγκη έχουν το αίσθημα του συνανήκειν;

Το εν λόγω εργαστήριο αναφέρεται σε προσωπικό βίωμα, όταν τη χρονιά 2017-18 κλήθηκα να διδάξω την τέχνη του θεάτρου στα παιδιά της Κιβωτού του Κόσμου στο πλαίσιοτης πτυχιακής εργασίας της σχολής μου. Πρόκειται για μια εμπειρία που μου δημιούργησε την ανάγκη να εκφράσω εν είδει κατάθεση ψυχής, τις μύχιες σκέψεις και προβληματισμούς μου. Γνωρίζοντας πως το μάθημα είχε δύο όψεις, εκείνης του θεατρικού παιχνιδιού και της γόνιμης συνεργασίας μεταξύ τους κι εκείνης των δοκιμών για την θεατρική παράσταση στο τέλος της χρονιάς, βίωσα ολόκληρη τη διαδικασία διδασκαλίας και προσωπικής μαθητείας μου γύρω από την τέχνη του θεάτρου.

Εν κατακλείδει, μέσω του εργαστηρίου, αναβιώνουμε εμπειρίες από την Κιβωτό, θέτουμε στόχους και προβληματισμούς, όπως επίσης επισημαίνουμε τις ανάγκες αυτών των παιδιών να έρθουν σε επαφή με το θέατρο, προκειμένου να εξερευνήσουν καλύτερα τους εαυτούς τους.

Διάρκεια 45'
Τέχνη Θέατρο
Λέξεις - κλειδιά εμψυχωτής, θέατρο, ρόλος, αισθήσεις, σώμα
Ηλικίες Β΄Δημοτικού έως Γ΄Λυκείου
Στόχοι

Μαθησιακοί Στόχοι:

  • Να γνωριστούν τα μέλη μεταξύ τους, με τρόπο αυθεντικό κι ευχάριστο.
  • Να οικειοποιηθούν το περιβάλλον και να καλλιεργήσουν το πνεύμα της συνεργασίας και της ομαδικότητας.
  • Να δοθεί το κίνητρο, ώστε να δοκιμάσουν διαφορετικές ποιότητες στην κίνηση και την έκφραση του σώματός τους.
  • Να εμπλακούν σε φαντασιακές καταστάσεις στον χώρο και τον χρόνο, μέσω της φαντασίας, της μνήμης και των αισθήσεών τους.
  • Να επέλθουν σε συνθήκες σωματικής χαλάρωσης, ώστε να κινητοποιήσουν την παρατηρητικότητα και να ενεργοποιήσουν τη μνήμη τους.
  • Να αναπτύξουν την ετοιμότητά τους σε θεατρικό ρόλο, με τη σωματική - μιμική έκφραση και με το λόγο τους να αναπαραστήσουν καταστάσεις της καθημερινότητας και του φανταστικού κόσμου.
  • Να κατανοήσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο, μέσω της βιωματικής διαδικασίας του θεατρικού παιχνιδιού.

Στόχοι Εργαστηρίου:

  • Να παρουσιαστεί ο τρόπος εργασίας της εμψυχώτριας καθόλη τη διάρκεια της διδασκαλίας.
  • Να αναφερθούν οι αντιδράσεις και το ποσοστό συμμετοχής των παιδιών.
  • Να γνωστοποιηθούν δυσκολίες και προβληματισμοί, τόσο των μαθητών, όσο και της εμψυχώτριας, καθώς και οι τρόποι αντιμετώπισής τους.
  • Να φανερωθεί το πρόβλημα της έκθεσης και ο φόβος συμμετοχής στης δραστηριότητες.
  • Να προβληθεί η ανάγκη των παιδιών, να έρθουν σε επαφή με άλλους ανθρώπους και να κατανοήσουν τη δύναμη που έχουν μέσα τους
Υλικό

Χώρος: O χώρος διαθέτει φυσικό φως και είναι λειτουργικός, με δυνατότητες πολυμορφικής χρήσης.

Ήχος: Χρησιμοποιείται ηχητικό σύστημα για cd και καλά τοποθετημένα ηχεία, για καλύτερη ηχητική απόδοση.

Υλικά μέσα: Μαντήλια, ένα κουτί και μια πάνινη κούκλα.

Επιπρόσθετο υλικό: Eιδικά διαμορφωμένη αφίσα για το εργαστήριο [ https://www.dropbox.com/s/3z6fjjvuq0uvpt6/Jasonville.psd?dl=0 ]

Περιγραφή

Σχέδιο εργαστηρίου

A' ΦΑΣΗ: H εμψυχώτρια εξηγεί την άσκηση χαλάρωσης με τη χρήση της μουσικής. Ζητά από τους εθελοντές να καθίσουν ήρεμα στις θέσεις τους, ακουμπώντας τις παλάμες στα γόνατά τους σε όρθια θέση και να κλείσουν τα μάτια τους. Μέσω της μουσικής, η εμψυχώτρια εντάσσει τους παίκτες σε ένα φανταστικό περιβάλλον και ύστερα τους ενεργοποιεί.

Β' ΦΑΣΗ: H εμψυχώτρια παρουσιάζει την άσκηση γνωριμίας τους. Ζητά από τους εθελοντές να ακολουθήσουν το πλάνο της. Οι εθελοντές κινούνται ελεύθερα στον χώρο και, καθώς συναντούν κάποιο άλλο άτομο, τού/της ψυθιρίζουν το όνομά τους και κάποια πληροφορία για τον εαυτό τους, την οποία ορίζει εκείνη τη στιγμή η εμψυχώτρια. Αυτή μπορεί να είναι κάτι που αφορά το συναίσθημα, την εμπειρία ή μια συνήθεια της καθημερινότητάς τους, όπως το αγαπημένο τους φαγητό ή το αγαπημένο τους χρώμα. Οι παίχτες λένε κι ακούνε τις πληροφορίες με τη συνοδεία μουσικής, που σταματά όταν η εμψυχώτρια τους καλέσει να τις θυμηθούν. Αφού ακούσουν την πληροφορία των άλλων και πουν τη δική τους, καλούνται να θυμηθούν όλοι οι παίχτες τις πληροφορίες που έδωσαν στα άλλα άτομα.

Γ' ΦΑΣΗ: Η εμψυχώτρια παρουσιάζει την άσκηση σωματικής κίνησης και έκφρασης. Ζητά από τους εθελοντές να δοκιμάσουν την παρακάτω άσκηση. Οι παίχτες περπατούν στον χώρο, ενώ η μουσική δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα. Κατά περίπτωση και με βάση τις οδηγίες της εμψυχώτριας, οι παίχτες κάνουν στον χώρο ποικίλες ασκήσεις, όπως: να κινούνται σε διάφορα επίπεδα, πατώντας όλο το πέλμα στο πάτωμα ή στις μύτες των ποδιών, να κινούνται διαδοχικά και σε διάφορους συνδυασμούς, χρησιμοποιώντας τα χέρια τους, τα πόδια τους, το κεφάλι και γενικά όλο τους το σώμα, να στρίβουν ακαριαία προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που ακολουθούν στην ενδεχόμενη παύση της μουσικής, να τρέχουν, να σταματούν απότομα, να στρίβουν επί τόπου πίσω και να πέφτουν κάτω, να καλύπτουν τα κενά στο χώρο, χωρίς να ακουμπούν ο ένας τον άλλον και με το βλέμμα τους σε μια κατεύθυνση. Έπειτα, με ελαφρύ περπάτημα στο χώρο, οι εθελοντές καθώς συναντούν κάποιον, παραμένουν λίγα δευτερόλεπτα μπροστά του και τον παρατηρούν έντονα. Έτσι, βρίσκουν το ταίρι τους και χωρίζονται σε ζευγάρια. Με την κατάλληλη μουσική για τη συγκέντρωση της προσοχής, στο κάθε ζευγάρι, ο ένας κλείνει τα μάτια και αναζητά στο δρόμο τα βήματά του, με τη βοήθεια του συμπαίχτη του. Ο οδηγός χρειάζεται να διευκολύνει τον "τυφλό", δίνοντάς του χαμηλόφωνα οδηγίες για το τι να προσέξει, τι να αποφύγει, ακουμπώντας τον απαλά στην πλάτη. Έπειτα, αντιστρέφονται οι ρόλοι.

Δ' ΦΑΣΗ: Η εμψυχώτρια εξηγεί την παρακάτω άσκηση, που σχετίζεται με τη σωματική και λεκτική έκφραση, τη φαντασία και τον αυτοσχεδιασμό. Ζητά από τους εθελοντές να ακολουθήσουν τις οδηγίες της. Η ομάδα, από τη θέση της παρακολουθεί ένα κουτί ακουμπησμένο στην έδρα της αίθουσας. Η εμψυχώτρια ζητά από τους εθελοντές να την αφουγκραστούν. Τί μπορεί να έχει μέσα; Αφού πλησιάσουν όλοι οι παίχτες από το κουτί και μαντέψουν τί μπορεί να κρύβεται μέσα του, πλάθοντας μιαμικρή ιστορία ο καθένας, η εμψυχώτρια ανοίγει το κουτί με τελετουργικό τρόπο και φανερώνει το μυστικό του. Μέσα στο κουτί βρίσκεται μια πάνινη κούκλα. Η εμψυχώτρια, κρατώντας την κούκλα εξηγεί την ιστορία της και της δίνει πνοή. Με το ρυθμό της μουσικής. δίνει ζωή στην άψυχη κούκλα.

Ε' ΦΑΣΗ: Η εμψυχώτρια παρουσιάζει το τέλος του μαθήματος και ζητά από τους εθελοντές να αξιολογήσουν το μάθημα. Μέσω της συζήτησης και του γόνιμου διαλόγου, ο καθείς από τη θέση του, εκφράζει τί του άρεσε και τί όχι, μιλά με ειλικρίνεια και αναμοχλεύει με ζωντάνια τις εμπειρίες και τις σκέψεις του.

Αποτίμηση

Το εργαστήριο πραγματοποιήθηκε με επιτυχία! Η προσέλευση των μελών ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Υπήρξε ένας ώριμος και γόνιμος διάλογος, τέθηκαν προβληματισμοί, ερωτήματα και απορίες. Τα πορίσματα της ομάδας μας ήταν ποικίλα: To θεατρικό παιχνίδι είναι η ζωή μέσα στο θέατροένας διαρκής αυτοσχεδιασμός, δεν υπάρχει κάποιο προκείμενο. Η βάση βρίσκεται σε αυτό το οποίο αυθορμήτως θπάρχει μέσα μας και που πηγαία επινοούμε. Αυτή η επινοημένη αρχική ιδέα γίνεται ο δρόμος και ο στόχος. Για να μπορέσει να φτάσει κανείς κάπου, χρειάζεται να περάσει το δρόμο από κοινού με άλλους κι έτσι συγκροτεί την ομάδα. 

Αν το παιδί είναι ικανό να σηκώσει το κεφάλι του προς τον ουρανό και να αντικρίσει τα αστέρια, τότε είναι ένα παιδί που μπορεί να απορεί, να ονειρεύεται, έχει την ανάγκη να αλλάξει τον εαυτό του. Να γίνει ελεύθερο πλάσμα, με ήθος και ευπρέπεια.

Βιβλιογραφία

Σ.Παπαδόπουλος, Παιδαγωγική του Θεάτρου, Αυτοέκδοση, Αθήνα, 2010.

Βιογραφικό Σημείωμα

Σπουδές

  • Τελειόφοιτη στο Tμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Επαγγελματική εμπειρία

  • Πτυχιακή εργασία στην Κιβωτό του Κόσμου, με θεατρικό παιχνίδι και ανέβασμα παράστασης.
  • Πρακτική άσκηση στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν, στον τομέα του Αρχείου των παραστάσεών του, από το 1942 μέχρι και σήμερα.

Ημερίδες - Σεμινάρια

  • Βεβαίωση παρακολούθησης 30ωρου κύκλου σεμιναρίου Μεταγλώττισης με τον Ακίνδυνο Γκίκα.
  • Βεβαίωση παρακολούθησης ενός ολόκληρου κύκλου μαθημάτων μιας χρονιάς Κουκλοθεάτρου και κατασκευή μαριονέτας με το εργαστήρι Ανταμαπανταχού.
  • 6ο Πανελλήνιο Θεατρολογικό Συνέδριο στο Ναύπλιο, με θέμα “Θέατρο και Ετερότητα”.

 

  • Επιστημονική διημερίδα στη μνήμη του Λευτέρη Βογιατζή στο θέατρο Κεφαλληνίας & Κυκλάδων στην Κυψέλη.
  • Επετειακό συνέδριο για τα 20 χρόνια του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών με τίτλο “Πηγές της έρευνας στη σύγχρονη ελληνική θεατρολογία”, στο κεντρικό κτίριο του ΕΚΠΑ.
  • Σεμινάρια της σχολής στο πλαίσιο του μαθήματος “Υποκριτική και Σκηνοθεσία” από την καθηγήτρια Αλεξία Αλτουβά, σε συνεργασία με τη Νάντια Φώσκολου, Ειρήνη Αμπουμόγλι, Φρόσω Κορρού και Δημήτρη Κουρούμπαλη, διάρκειας ενός έτους.

Ξένες Γλώσσες

Πτυχιούχος του διπλώματος Certificate EDI Proficiency στα αγγλικά, καθώς και του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας επιπέδου Β2 στα γερμανικά.