Στόχος του εργαστηρίου είναι τα παιδιά να ευαισθητοποιθούν στο κοινωνικό φαίνομενο του σχολικού εκφοβισμού μέσω της Δραματικής Τέχνης. Η δραματοποίηση και το παιχνίδι ρόλων θα βοηθήσει τα παιδιά να εξοικειωθούν με τα αισθήματα που βιώθουν τα θύματα και οι θύτες καθώς επίσης και να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη μέσω δραματικών τεχνικών. Το συγκεκριμένο εργαστήριο είναι η βάση για να ξεκινήσουν τα παιδιά να γνωρίζουν τις συνέπειες που επιφέρει ο σχολικός εκφοβισμός. 

Ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί (περίπου 2 μέτρο) (ρολό χαρτιού)

Μαρκαδόροι

Οποιοδήποτε μέσο για μουσική

Ένα κομμάτι χαρτί ώστε να γίνει σπαθί, η οτιδήποτε ΜΑΛΑΚΟ αντικείμενο,

Ένα πανί για δέσιμο ματιών

Ένα μεγάλο κλειδί ή τα προσωπικά μας κλειδιά.

Καπέλο μάγισσας.

Άσκηση 1^η

Παιχνίδι ‘’Φρουτοσαλάτα’’ (5-10 λεπτά)

Κάθονται όλοι σε κύκλο με μια καρέκλα στη μέση ή κάποιος όρθιος. Κάθε ένας παίρνει ένα όνομα φρούτου, μήλο πορτοκάλι κ.α όποιος είναι στη μέση έχει την επιλογή να διαλέξει ανάμεσα στα δύο φρούτα, όποιο φρούτο πει, αλλάζουν θέση χωρίς όμως να μπορούν να κάτσουν στη θέση του διπλανού είτε από δεξιά είτε από αριστερά. Αυτός που θα μείνει στο κέντρο ξεκινάει και πάλι το παιχνίδι. Ακόμη αυτός που βρίσκεται στο κέντρο μπορεί να πει και φρουτοσαλάτα ώστε να σηκωθούν όλοι.

Παιχνίδι ‘’ Μάγισσα’’( 5-10 λεπτά)

Σε έναν κύκλο κάθονται όλοι σε απόλυτη ησυχία και αποτελούν κάτοικοι ενός χωριού. Στην άκρη του κύκλου σε μια καρέκλα κάθεται η μάγισσα που με δεμένα τα μάτια και ένα μαλακό σπαθί φυλάει τα κλειδιά από ένα μαγικό μπαούλο που κρύβει ένα φοβερό θησαυρό. Στόχος είναι σε απόλυτη ησυχία όποιος θέλει και με δική του πρωτοβουλία να προσπαθήσει να πάρει τα κλειδιά χωρίς να τον ακουμπήσει η μάγισσα με το σπαθί. 

Σκοπός:

• τα παιχνίδια έχουν σκοπό να δώσουν το εναρκτήριο σήμα ότι το θεατρικό παιχνίδι έχει ξεκινήσει, πως ο χώρος πλέον αλλάζει χρήση, γίνεται χώρος θεάτρου και έκφρασης καθώς επίσης πως αλλάζει και το επίπεδο ενέργειας της τάξης.

• Επίσης ένα  παιχνίδι που έχει ενέργεια βοηθάει τα παιδιά να εκτονωθούν και στην επόμενη δραστηριότητα αν αυτή δεν απαιτεί τόσο υψηλά επίπεδα ενέργειας να αποδώσουν καλύτερα (πχ γράψιμο) ή το αντίθετο σε μια δραστηριότητα που απαιτεί έλεγχο και αυτοσυγκράτηση, ένα παιχνίδι στο κύκλο που προϋποθέτει  συγκέντρωση και ησυχία είναι απαραίτητο.

• Ακόμη, τα παιχνίδια μπορούν να επιλεχθούν με βάση την θεματική ενότητα που διδάσκονται και να τροποποιηθούν ανάλογα. ( πχ, η φρουτοσαλάτα δεν μόνο ένα παιχνίδι διασκέδασης, γιατί μέσα από αυτό τα παιδιά αναγνωρίζουν υποσυνείδητα πως η δύναμη και η μοναξιά είναι σημαντικά θέματα, καθώς επίσης και να βρίσκεσαι στο επίκεντρο των καταστάσεων)

• Πολύ σημαντικό ακόμα είναι ότι τα παιχνίδια έχουν κανόνες που πρέπει να ακούμε για να μπορούμε να παίξουμε σε αυτά μαζί με τους υπόλοιπους πράγμα που συνάδει με το γεγονός ότι και στην ζωή πρέπει να ακολουθούμε κάποιους κανόνες.

                                                                              ( Winston- Tandy, 2009)   

  Άσκηση 2 (15 λεπτά)

Σε ένα τεράστιο χαρτί κατά μήκος της αίθουσας ο καθένας με μαρκαδόρους μπορεί να ζωγραφίσει, να γράψει ότι θέλει ή ότι του αρέσει έχοντας στο μυαλό του το θέμα : Ενδοσχολική .Όταν τελειώσει αυτό ζητάμε από τους συμμετέχοντες να παρατηρήσουν τι έχουν κάνει οι άλλοι και όλοι σε κύκλο συζητάμε τι είδαμε και μας έκανε εντύπωση.

Άσκηση 3 (10 λεπτά)

Σύμφωνα με την δραστηριότητα δυο χωριζόμαστε σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων και αναπαριστούμε σκηνές σε ακίνητες εικόνες (still images) με τις εντολές  : λεκτική βία, σωματική βία, ψυχολογική βία, διαδικτυακή βία. Κάθε φορά μπορούμε ένα ακουμπήσουμε έναν από την ομάδα και να μας δείξει τι έκανε πριν ή μετά από αυτό.

Άσκηση 4-5   (25 λεπτά)   

Διαβάζω στα παιδιά ένα γράμμα (φανταστικό γράμμα) όπου ο Γιάννης που πηγαίνει έκτη Δημοτικού αναφέρει σε αυτό πως τα παιδιά στο σχολείο τον κοροϊδεύουν επειδή φοράει γυαλιά και το λένε γυαλάκια και πως ακόμα δυο συγκεκριμένα παιδιά από την τάξη τον φωνάζουν χοντρό και πως μια μέρα τον περίμεναν έξω από το σχολείο και του έριξαν 2-3 καρπαζιές στο κεφάλι. Επίσης θα αναφέρει πως αυτά τα παιδιά πειράζουν και μια άλλη συμμαθήτρια του  από άλλη τάξη επειδή είναι από την Αλβανία. Μέσα στο γράμμα θα δηλώσει την απόγνωση του καθώς φοβάται να μιλήσει στους γονείς του ή στους δασκάλους του για να μην τον θεωρήσουν υπεύθυνο και τιμωρηθεί και αυτός.

 Σε ομάδες των 4 θα δημιουργήσουμε ένα πάνελ εκπομπής κοινωνικού χαρακτήρα όπου κάθε ομάδα θα πάρει ένα ρόλο όπως δημοτικές αρχές, δάσκαλοι, δημοσιογράφοι, γονείς. Κάθε ένας από την ομάδα θα βρει φανταστικό όνομα και ιδιότητα και μετά εγώ ως παρουσιάστρια θα αναλάβω να παρουσιάσω το θέμα να μιλήσουμε για το πρόβλημα και τις αφορμές και τις λύσεις του.

 Άσκηση 6 (10 λεπτά)

Σε δύο καρέκλες βάζουμε ένα ναι και ένα όχι, τα παιδιά κάθονται απέναντι από αυτές και όταν λέω μια πρόταση θα πρέπει να πηγαίνουν στη δίπλα στην καρέκλα που πιστεύουν οι ίδιοι. Λέμε από την αρχή πως καμία απάντηση δεν είναι σωστό ή λάθος.

Προτάσεις που θα διατυπωθούν:

1. Όταν έχεις πέσει θύμα βίας είναι καλύτερο να το κρατάς μυστικό.
2. Εάν δεις κάποιον να έχει μπελάδες καλύτερα να σταματήσεις τους θύτες.
3. Είναι εντάξει να φωνάζεις κάποιον με παρατσούκλι ακόμα και αν το κάνεις για πλάκα
4. Αν είσαι θύμα ενδοσχολικής βίας  είναι καλύτερο να το πεις στο φίλο σου παρά στον δάσκαλο σου 
5. Εάν αγνοήσεις τους θύτες κάποια στιγμή θα σταματήσουν να σε ενοχλούν.
6. Ο καθένας μπορεί να γίνει θύτης.

Σε κάθε πρόταση σταματάμε και όσοι θέλουν μιλούν γιατί διάλεξαν να πάνε στο ναι ή στο όχι.

Χαλάρωση για 3 λεπτά με μουσική.

Το πιο σημαντικό για το εργαστήριο είναι ο εμψυχωτής θα πρέπει να είναι ευέλικτος στις δραστηριότητες καθώς επίσης και καλά ενημερωμένος για τον σχολικό εκφοβισμό ώστε να μπορεί να δώσει απαντήσεις σε τυχόν ερωτήσεις των παιδιών, Η συγκεκριμένη παρέμβαση μπορεί να γίνει σε δυο σχολικές ώρες, μια εισαγωγική και μια κυρίως.

Το εργαστήριο μου φάνηκε αρκετά ενδιαφέρον, οι συμμετέχοντες έδειξαν πως ενδιαφέρθηκαν για το θέμα και θέλησαν να ακολουθήσουν τις πρακτικές που τους δείξαμε.

1. C. Kalidas, "Drama: A Tool for Learning",  Procedia - Social And Behavioral Sciences 123(2013), p.444-449
2. D.Kamens & Y.Cha, "The legitimation of new subjects in mass schooling: 19th‐century origins and 20th‐century diffusion of art and physical education" Journal Of Curriculum Studies 24 (1, 1992), p.43-60
3. Dan Olweus,  "Bully/ victim problems in school" , Prospects 26 (1996), p.331-359.
4. P.K.Smith, & S.Sharp (eds.),  School Bullying. Insights and Perspectives , Routledge, London, 1994
5. Mona E.Solberg, DanOlweus, "Prevalence estimation of school bullying with the Olweus Bully/ Victim Questionnaire, Norwegian Research Council 29 (3, 2003)
6. B.Jörissen, L.Unterberg, L.Klepacki, J.Engel, V.Flasche, T. Klepacki,Spectra of Transformation (1st ed.),  Waxmann, Munster-New York, 2018

Η Έλενα Καϊάφα είναι Θεατρολόγος απόφοιτος του Μεταπτυχιακού ‘Drama and Theatre Education’’ του Warwick University (2012) της Αγγλίας και απόφοιτος  του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών στο Ναύπλιο (2011) και εκπονεί την διδακτορική της διατριβή με θέμα: "Ο σχεδιασμός, η εφαρμογή και η αξιολόγηση ενός ερευνητικού μοντέλου εργασίας, στηριγμένο στην Δραματική Τέχνη στην Δευτεροβάθμια  εκπαίδευση με στόχο την πρόληψη της βίας".

Έχει εργαστεί ως δασκάλα δραματικής τέχνης στη Πρωτοβάθμια εκπαίδευση καθώς επίσης και σε διάφορα σχολεία της Αιτωλοακαρνανίας και της Αχαΐας μέσω του προγράμματος ‘’Διάπολης’’ δράση 3 του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Επίσης και στο ΚΔΑΠ-ΜΕΑ του Δήμου Πατρέων. Επιπλέον ήταν διδάσκουσα του μαθήματος ‘θεατρικό παιχνίδι’  στο Δημόσιο ΙΕΚ Πάτρας και έχει πραγματοποιήσει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (Ναύπλιο) ένα σεμινάριο με θέμα ‘’ Η Δραματική Τέχνη και τα άτομα με ειδικές ανάγκες και ένα μάθημα με θέμα ‘’ Η πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού μέσω της Δραματικής  Τέχνης στην εκπαίδευση’’. Ακόμη έχει δημοσιεύσει ένα επιστημονικό άρθρο με τίτλο  ‘’ Η Δραματική Τέχνη στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως νέα εναλλακτική μέθοδος πρόληψης της ενδοσχολικής βίας’’ .