Με αφόρμηση την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σχέση μεταξύ εικαστικού έργου και λόγου στην περίπτωση της σύγχρονης, εννοιολογικής τέχνης, και με σημείο αναφοράς δύο πρόσφατες εκθέσεις του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, ανιχνεύουμε τη διαλογική σχέση των δύο σημειωτικών συστημάτων. Προηγείται το έργο τέχνης του κειμένου που το συνοδεύει; Ή μήπως το κείμενο δεν είναι συνοδευτικό του έργου αλλά το συναποτελεί; Το ερώτημα αυτό αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περίπτωση της εννοιολογικής τέχνης, όπου το έργο υφίσταται ως σκέψη παρά ως συγκεκριμένο και αναλλοίωτο σημείο αναφοράς. Αν υιοθετήσουμε τον προβληματισμό του Μπαχτίν (1981/1998) και, μεταφέροντάς τον στο ζήτημα της τέχνης που μας απασχολεί, υποστηρίξουμε ότι το έργο τέχνης αποζητά το λόγο για να πραγματωθεί, θα λέγαμε ότι η σχέση των δύο σημειωτικών συστημάτων είναι σχέση αλληλεξάρτησης. Εφόσον ο λόγος επιτελεί έργο, σύμφωνα με τον Austin (1955/1962), κατά μία διεσταλμένη έννοια, ο λόγος που συνυπάρχει με το έργο τέχνης, βίντεο, εγκατάσταση ή άλλο, ενδεχόμενα το προσδιορίζει και ενεργοποιεί τη λειτουργία του, ενώ ο ίδιος ο λόγος προσδιορίζεται από την ύπαρξη του έργου τέχνης. Στην εισήγησή μας αυτή, προτείνουμε την εισαγωγή του προβληματισμού αυτού στο σχολείο, με βιωματικό τρόπο, μέσω του διαμεσολαβητικού ρόλου των μαθητών στη διασημειωτική αυτή διαδικασία. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της επίσκεψής μας με τους μαθητές της Γ’ τάξης του Γυμνασίου στην έκθεση του ΕΜΣΤ «Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα-Αμβέρσα» κατά το σχολικό έτος 2016-2017 και στην έκθεση “Fast forward and into your home” το 2017-2018, παρουσιάζουμε τη λειτουργία των μαθητών ως επιμελητών εικονικού μουσείου και ως διαλεγόμενων με τα έργα τέχνης και με τη φωνή των μεταναστών που συμμετέχουν στην έκθεση, αντιστοίχως. Ο ρόλος αυτός, που, και στις δύο περιπτώσεις, υπογραμμίζει τη σημασία του λόγου ως παρέμβασης, ερμηνείας του έργου τέχνης, επιτρέπει στους μαθητές, πιστεύουμε, να «οικειοποιηθούν» τρόπον τινά και να προσπελάσουν μια μορφή τέχνης που θεωρείται γενικά μη προσπελάσιμη.   

Η Χριστίνα Κάλφογλου είναι κάτοχος διδακτορικού στη γλωσσολογία και μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στη Μετάφραση και τη Μεταφρασεολογία. Διδάσκει Αγγλικά στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και διδακτική μεθοδολογία στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Εξειδίκευσης Καθηγητών Αγγλικής του ΕΑΠ. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, οι εισηγήσεις και οι δημοσιεύσεις της σχετίζονται με τη θεωρία της μετάφρασης, τη μετάφραση της ποίησης, τη σημειολογία της τέχνης, ιδιαίτερα της ψηφιακής, και τη διδακτική, ιδιαίτερα την ανάπτυξη της δεξιότητας παραγωγής του γραπτού λόγου και τη γραμματική. Ασχολείται επίσης ιδιαίτερα με τη διδασκαλία της Αγγλικής μέσω άλλων διδακτικών αντικειμένων (Ενοποιημένη Διδασκαλία Περιεχομένου και Γλώσσας), μεταξύ των οποίων και της τέχνης. Έχει συμμετάσχει στα δύο Μαθητικά Συνέδρια για την τέχνη στην εκπαίδευση που διοργάνωσαν οι σχολικοί σύμβουλοι και τα Πειραματικά σχολεία της Γ’ Αθήνας  με τους μαθητές της και έχει διοργανώσει μαθητικούς ομίλους δραματοποίησης σε συνεργασία με καθηγητές άλλων ειδικοτήτων. Πρόσφατες εισηγήσεις και δημοσιεύσεις της: ‘The art and artwork comment dialogue: A hypo- or hyper-text relationship’?, ‘The multisensoriality of virtual reality immersion: An experimental study’, ‘Art journeying in times of globalization: The voice of disembodiment’ (με το Δρα Σπύρο Πολυμέρη), «Όταν οι τέχνες συνδιαλέγονται: Το παράδειγμα του ομίλου δραματοποιημένης λογοτεχνίας» (με τη Δρα Αικατερίνη Πιτρόπου).

Ο Σπύρος Πολυμέρης είναι Μαθηματικός, κάτοχος μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στις Ψηφιακές Μορφές Τέχνης από την ΑΣΚΤ και Διδακτορικού στη Διαχείριση της Ψηφιακής Τέχνης, και έχει επίσης πτυχίο στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό. Διδάσκει διοίκηση πολιτιστικών θεσμών και ηλεκτρονική διακυβέρνηση και νέες τεχνολογίες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα και οι επιστημονικές του δημοσιεύσεις σχετίζονται με την αποϋλοποίηση στη σύγχρονη τέχνη, τις μορφές διαχείρισής της καθως και με σύγχρονες μορφές διοίκησης.