Εισήγηση

Εμφάνιση
id 32
Τίτλος Διδάσκοντας για την Επανάσταση του 1821 μέσα από έργα του Π. Ζωγράφου και του Θεόφιλου
Ονοματεπώνυμο Χαράλαμπος Μηνάογλου, Κωνσταντίνα Κωνσταντινίδη, Ειρήνη Γούτσια
Συνεδρία ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ [ 11:30]
Αίθουσα 313
Ημερομηνία Friday, 12 Oct 2018
Περίληψη

Τα εικαστικά έργα χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες στο ελληνικό σχολείο ως εποπτικό υλικό στο μάθημα της Ιστορίας. Ειδικότερα, για την διδασκαλία της Επανάστασης του 1821 έχουν εφαρμοστεί πολλές διδακτικές προσεγγίσεις και έχει συμπεριληφθεί σε αυτές το σύνολο σχεδόν των ζωγραφικών έργων που αφορούν στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Στις περισσότερες, όμως, περιπτώσεις πραγματοποιείται μία απλή αναφορά στο εικονιζόμενο πρόσωπο ή γεγονός της Επανάστασης και το εικαστικό έργο χρησιμοποιείται ως αφόρμηση για τη σχετική διδακτική ενότητα. Η δική μας προσέγγιση εστιάζεται στην παρουσίαση όχι απλώς του εικονιζόμενου προσώπου ή γεγονότος αλλά και στην ανάδειξη της στάσης του δημιουργού του έργου απέναντι στο γεγονός ή το πρόσωπο.

                Στις ζωγραφιές του Π. Ζωγράφου και του Θεόφιλου το έργο του εκπαιδευτικού γίνεται ευκολότερο προς αυτήν την κατεύθυνση λόγω της εμπλοκής των δημιουργών με το γεγονός της Επανάστασης. Η εμπλοκή είναι τέτοια, ώστε κατά μίαν έννοια, θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για στρατευμένη τέχνη. Ο Ζωγράφος, μέτοχος των γεγονότων της Επανάστασης, δημιούργησε τα έργα του με αποκλειστικό σκοπό να ταιριάζουν με την εικόνα των γεγονότων που είχε στο μυαλό του ο Μακρυγιάννης, ενώ και ο Θεόφιλος, παρότι μεταγενέστερος, εμπνεύστηκε από το ίδιο ιδεώδες, το μεγαλοϊδεατικό, που κυριαρχούσε στην Ελλάδα του τέλους του 19ου αιώνα και μέχρι το 1922, αποτελώντας τον γνησιότερο ίσως φορέα του ανάμεσα στους εικαστικούς καλλιτέχνες της εποχής.

                Ο εκπαιδευτικός, προσεγγίζοντας με αυτό τον τρόπο τα έργα των εικαστικών δημιουργών, δεν παρουσιάζει απλά το εικονιζόμενο πρόσωπο ή γεγονός, αλλά εξετάζει και την οπτική του καλλιτέχνη και εξηγεί πώς αυτή επηρέασε τις επιλογές του (π.χ. η ομοιομορφία στην απεικόνιση των ελληνικών και τουρκικών στρατευμάτων στον Ζωγράφο ή οι χρωματικές λεπτομέρειες και η διαβάθμιση του μεγέθους στον Θεόφιλο). Επιπλέον, έχει την ευκαιρία να αναφερθεί συνδυαστικά σε άλλα γεγονότα και πρόσωπα της ελληνικής ιστορίας εξ αφορμής της παρουσίας προσώπων και αντικειμένων από άλλες ιστορικές περιόδους μέσα στους πίνακες (π.χ. ο Ρήγας Βελεστινλής στον Ζωγράφο και τα αρχαιοελληνικά σύμβολα στον Θεόφιλο). Με αυτόν τον τρόπο, το εικαστικό έργο δεν χρησιμοποιείται απλώς ως αφόρμηση για το μάθημα της Ιστορίας, αλλά γίνεται και το ίδιο αντικείμενο της διδασκαλίας, ικανοποιώντας έτσι και την αρχή της διαθεματικότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Διάρκεια 20'
Τέχνη Εικαστικά
Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Χαράλαμπος Μηνάογλου είναι διδάκτωρ νεώτερης ιστορίας του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Ε.Κ.Π.Α. Διετέλεσε υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση και του Ι.Κ.Υ. Έχει εργαστεί στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Πρόγραμμα ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ) και στο Κέντρον Ερεύνης Ιστορίας Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Διδάσκει στο Ζάννειο Πειραματικό Λύκειο Πειραιά. Έχει δημοσιεύσει τρία βιβλία και δεκάδες επιστημονικά άρθρα. Έχει λάβει μέρος και σε πολλά προγράμματα του Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (π.χ. συγγραφή διδακτικών εγχειριδίων, τράπεζα θεμάτων κ.α.). Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται κυρίως στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και ειδικότερα στον πνευματικό βίο των Ελλήνων, τους Έλληνες περιηγητές, την ελληνική ιστοριογραφία, τους Φαναριώτες και την εκκλησιαστική ιστορία.

http://independent.academia.edu/CharalamposMinaoglou

 

Η Ειρήνη Γούτσια είναι φιλόλογος (πτυχιούχος του τμήματος ΦΠΨ του ΑΠΘ) και μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Η Κωνσταντίνα Κωνσταντινίδη είναι φιλόλογος, πτυχιούχος του τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό: ΑΡΙΣΤΑ (8,80). Κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στη Βυζαντινή Φιλολογία (τμήμα Φιλολογίας ΕΚΠΑ). Εργάζεται στην ιδιωτική εκπαίδευση. Η Ζωή Μακρονάσιου σπούδασε φιλολογία στο ΑΠΘ και συνέχισε τις σπουδές της στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, από όπου αποφοίτησε με βαθμό άριστα. Κατέχει ακόμα μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στη Σχολική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Εργάζεται ως ειδική παιδαγωγός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.